Hoe dichter we bij de verkiezingen komen, hoe meer discussies je hoort over de (on)zin van stemmen. In deze discussie worden vaak argumenten en bezwaren voor stemmen en tegen niet stemmen naar voren gehaald die, hoewel begrijpelijk, niet correct zijn. Laten we enkele van die mythes onder de loep nemen om deze discussie verder aan te zwengelen.
Mythe 1: Als je niet gaat stemmen, dan krijg je een boete.
Wettelijk gezien heerst er in België opkomstplicht, maar het niet naleven van deze plicht wordt door de Belgische parketten al lang niet meer vervolgd.
Sommige parketten houden zelfs de namen van recidiverende niet-stemmers niet meer bij.
Mythe 2: Als je niet gaat stemmen, dan verlies je je recht van spreken.
Als je gaat stemmen geef je iemand de volmacht om in jouw plaats te spreken. Door te stemmen geef je jouw recht van spreken dus net weg.
Als je partner vraagt wat je vanavond wilt eten, en je zegt: ‘beslis jij maar’, dan kan je later niet klagen als je het niet lust. Je hebt Je partner volmacht gegeven om het menu te bepalen. Je hebt je recht van spreken weggegeven.
Daar komt nog eens bij dat zij die aan de macht zijn nog steeds beslissen wat er met je belastingsgeld gebeurt, hoe het onderwijs van je kinderen wordt ingericht, hoe lang en hoeveel je moet werken, … .
Mythe 3: Als ik niet ga stemmen, dan gaat mijn stem naar de grootste partij.
Dit leren we op school en deze mythe wordt zorgvuldig in stand gehouden door de media en de politiek zelf.
Er is geen enkele persoon of geen enkele computer die jouw gedachten kan lezen en een niet uitgebrachte stem kan toevoegen aan een partij. Aan welke partij dan ook.
Een niet uitgebrachte stem is niet uitgebracht en komt nergens terecht.
Veel mensen stemmen op een partij waarin ze zich niet helemaal kunnen vinden. Daarmee hopen ze de partij waarin ze zich het minst kunnen vinden uit de regering te houden. Ze stemmen op de ‘minst slechte’.
Maar uiteindelijk is het niet jouw stem die bepaalt wie er regeert. Het is hoofdzakelijk de vorming van een coalitie die dit bepaalt. Nadat uw stem binnen is, kan iedere partij die de kiesdrempel haalt in principe meeregeren. Wie regeert wordt door politici onderling uitgemaakt.
Mythe 4: Je stem heeft invloed.
De Belgische staat telt zes regeringen. Deze regeringen zijn in de laatste tien jaar regelmatig van samenstelling veranderd. De verhoudingen in deze regeringen en parlementen werden, naast coalitievorming, door uw stem bepaald.
Ondanks die verschillend samengestelde regeringen is er op geen enkel moment sprake geweest van merkbare beleidsveranderingen. De gelijkenissen tussen de verschillende vormen van beleid zijn groter dan de verschillen. Alle trends van de afgelopen tien jaar hebben zich gewoon voortgezet: meer regels en verboden, minder privacy, minder vrijheid, slechter en duurder onderwijs, chaos op de energiemarkt en de daaraan gekoppelde prijsverhogingen, toename van de vaste lasten, sluitingen en ontslagen, aanhoudende communautaire problemen en noem maar op.
Is dat echt waarvoor je gekozen hebt?
Jouw stem heeft geen invloed gehad. De politiek deed en doet wat ze wil. En als je het er niet mee eens bent krijg je de schuld: JIJ hebt immers gestemd!
Mythe 5: Blanco of ongeldig stemmen is beter dan niet stemmen.
Met blanco stemmen zeg je: ik ben voorstander van het politieke systeem, maar vind dat er geen enkele goede kandidaat is. Door blanco te stemmen steun je geen enkele kandidaat, maar je geeft wel je medewerking aan het bestaande politieke systeem.
Je zou je kunnen afvragen of het de moeite waard is om een politiek systeem te steunen dat niet naar jou luistert en zich liever bezighoudt met zijn eigen agenda.
Een blanco stem telt niet mee in de verkiezingsuitslag en heeft dus geen invloed. Wel telt je stem mee in de opkomstcijfers.
Niet stemmen verlaagt het opkomstcijfer en is daarmee een duidelijk signaal. Het signaal is: ik zeg mijn medewerking aan deze schertsvertoning op. En dat signaal heeft wel degelijk een invloed.
Bij de vorige lokale verkiezingen stuurde gemiddeld 16% van de bevolking zijn kat. Voor alle duidelijkheid: hier zijn de ongeldige en blanco stemmen niet bijgeteld.
Hoe meer mensen er niet gaan stemmen, hoe sterker dit signaal wordt.
Mythe 6: Onze regering vertegenwoordigt het volk.
Het parlement zou bestaan uit volksvertegenwoordigers. Politici vertegenwoordigen veel, maar zeker niet in de eerste plaats het volk. Ze vertegenwoordigen belangen. De huidige politiek gaat over geld en de verdeling hiervan.
De grootste financiële belangen liggen bij het bedrijfsleven. Hoe groter een bedrijf, hoe groter het belang. En hoe meer de politiek daarmee rekening houdt, hoe minder ze rekening houdt met jouw belang.
En niet te vergeten: politici vertegenwoordigen bovenal hun eigen belangen en positie. Na elke verkiezing volgt er een rondedans om op de best betaalde en meest prestigieuze positie terecht te komen. Als men een goed betaalde positie in een bedrijf of internationale organisatie kan bemachtigen, dan krijgen de kiezers de middelvinger en vertrekt men.
Men is ook bereid het bedrijfsleven te bevoordelen ten koste van jou. Wat dacht je van alle miljarden die aan de banken gegeven zijn? Miljarden van uw belastinggeld. Miljarden waarvan diezelfde banken nu de torenhoge bonussen betalen. Al die miljarden die nu moeten worden ‘bezuinigd’ ten koste van jou, de belastingbetaler.
Wiens belang behartigt de regering dus? Niet jouw belangen, maar die van bedrijven, banken en die van zichzelf.
Representatie en hoe deze ingebakken zit in de macht van ons politiek systeem is sowieso interessant genoeg om er volledige bibliotheken vol over te schrijven. Wat ik echter mis in deze tekst is wat volgens de auteur hetgene is dat maakt dat anarchistisch/kritisch denken en stemmen onmogelijk te combineren maakt. Op het gevaar af arrogant over te komen kan ik toch wel stellen dat de meeste mensen rondom mij eigenlijk allemaal het schijt hebben aan dit systeem , dit land , deze staat en er toch een groot deel van gaat stemmen. Ik kan u verzekeren, die mensen houden niet vier jaar hun mond en die mensen zijn wel bereid zich te keren tegen de zelfde politici die ze zelf verkozen hebben(natuurlijk is het wel niet altijd evident om iedereen van de anarchistische visie te overtuigen dat elke politieke vertegenwoordiging er één te veel is,…) De auteur is waarschijnlijk ook tegen het kapitalisme en de staat maar betaalt toch belastingen en zal wel enige vorm ‘bloedgeld’ ontvangen voor zijn bijdrage aan onze economie… Waar zijn we in godsnaam mee bezig als we zelf de mythe in stand houden dat stemmen toestemmen is met al het kwaad van de wereld terwijl we tegelijkertijd zelf ook toegeven dat heel het circus toch geen invloed zal hebben en de enigste wenselijke uitkomst de ‘minst schadelijke’ is, wat kan je nu eigenlijk tegen ‘het minst schadelijke hebben’ zoals je zegt blanco stemmen of niet stemmen heeft hier geen invloed op. Dit maakt dat de mogelijke uitkomsten zijn : ‘1= minst schadelijke , ‘2’ alle andere gradaties niet wenselijke opties.’ Als je gaat stemmen vergroot je de kans op ‘1’ met een kans van één op tien miljoen, als je niet gaat stemmen heb je helemaal geen invloed en leg je je de facto (principieel miss niet maar de facto wel) neer bij de keuze van de rest van de bevolking( tenzij u natuurlijk uw eigen vrijstaat uitroept ergens tussen uw tuinhuis en uw terras).Dus waarde kameraden , uiteraard is één op tien miljoen een belachelijk kleine kans, dit is bewust zo dat weet ook iedereen van ons, democratie heeft meer zijn best gedaan om de wil van het volk te muilkorven als om deze vrij en direct te laten gelden , uiteraard.Maar meer is er toch niet achter te zoeken als je stemt, acht je deze kans nuttig , als je niet stemt gebruik je ze niet. Al dat mystificerende gedoe rond stemmen , precies alsof het een soort magische handeling zou zijn waaraan de deelnemers een soort aloude macht toekennen die bewustzijnsverandering meebrengt of de maatschappij zal veranderen op hun bevel komt nogal vergezocht en naïef over. Volgens mij zijn we in België net in één ding goed en dat is cynisch en zuur zijn , volgens mij geloven er au fond niet veel mensen echt in ons politiek systeem en zijn personages. Hoe verklaar je anders die 15% niet stemmers , al die onderzoeken naar dalende interesse over politiek bij jongeren , de wanhopige zoektoch naar legitimiteit voor de EU in de rest van Europa. Niet of wel stemmen doet hier niets aan , niet of wel in verzet komen echter wel. Daarenboven, als de questie van legitimiteit verlenen aan iets waar we tegen zijn ons toch zo nauw aan het hart ligt waarom praten we dan eens niet over het legitimeren van wat de staat ‘solidariteit’ noemt , van al dat geld waar je leuke dingen mee kan doen dat de staat diegene die de bureaucratie kunnen bespelen geeft en diegene die al gebukt gaan onder de loonarbeid afneemt (want vergis je niet , geld voor de armen komt niet van de rijken , maar gewoon van de rijkere armen). Is leven op kosten van de staat niet veel meer legitimeren dan vierjaarlijks dat stuk papier aan een bende clowns gaan geven , op dat stuk papier kan je in elk geval kritischer zijn over het kapitalisme als tegenover de gemiddelde RVA consulent. Maken we ook de patriarchale samenleving niet zelf elke dag opnieuw weer werkelijkheid als we ons gedragen zoals van ons verwacht wordt ? Ook de al lang niet meer subversieve of bedreigende vormen van geinstitutionaliseerde jongeren subcultuur bieden geen uitweg, zij zijn slechts parodie of inversie van het bestaande en slagen er slechts uitzonderlijk in om mensen werkelijk te veranderen of zelfs al simpelweg ‘zichzelf’ te laten zijn. Daarom dat eenieder door zijn eigen rebelie moet worstelen en dat zelfreflectie en kritisch denken essentieel zijn en niet de kleur van je haar , het merk van je trainingsbroek , het genre muziek dat je luisterd of het feit dat je deze zondag nu wel of niet uit je zetel komt om tegen Dewever te gaan stemmen. Kritisch denken is de eerste noodzakelijke voorwaarde in het individu voor emancipatie , al de rest komt pas later want zonder het in vraag stellen van vanzelfsprekendheden kan er geen verandering komen. En ik persoonlijk zie niet wat me tegenhoud om én kritisch te denken en handelen en vol haat voor het systeem te gaan stemmen morgen.
Ik haat Bart Dewever, Didier Reynders, Maggie de Block , De gucht, Dewael , Bracke, DeCroo, De Crem, Homans, het hele VB en al die andere onmensen, in elk geval hard genoeg dat één tienmiljoende deel van de macht om hun te ontslaan voor mij genoeg is om uit men bed te komen.
Ik vraag me af, wat we nu, de dag van vandaag, zouden doen zonder het systeem. Er is géén serieuze tegenbeweging en dus al helemaal géén serieus alternatief aanwezig.
Als anarchist snap ik ergens wel wat hiervan de bedoeling is. Maar is recht op spreken het enigste waarover dit gaat?
Helemaal niet. Wat gaan we dan bv doen met demente oudjes, gehandicapten en andere hulpbehoevende als er géén staat meer is die ze dagdagelijks verzorgt? Ze laten sterven?
Naar mijn inziens kun je pas oproepen tot een boycot van verkiezingen als we een serieuze tegenbeweging vormen waardoor we bovenstaande groepen in collectieven kunnen opvangen.
Reality check: Die zijn er niet!
Zelfs het @-actievisten-leven ligt helemaal op z’n gat. Laat staan dat we de solidariteit zouden kunnen ophoesten om uw demente grootmoeder van een bed te voorzien, eten te geven, 100% rekening met haar te houden en haar gat af te vegen iedere keer dat ze het niet meer wist dat ze moest kakken.
Los daarvan moet je maar eens zeggen tegen mensen die in concentratie kampen hebben gezeten dat stemmen niks uithaalt. Ook Adolf Hitler is aan de macht gekomen door het winnen van verkiezingen
De (politieke) klein kinderen van het VNV dreigen op 25 mei aanstaande democratisch de macht te grijpen en wij gaan die dag pic nicken?? We roepen mensen op om zonder waardige alternatieven (a la CNT) zich in de extreem rechtse chaos te storten?
Dit lijkt me niet alléén lichtzinnig maar vooral ook héél egocentrisch.
Getuigd dit van een soort egocentrisch (en dus een soort licht rechts) anarchisme? Of liberalisme?
ik weet ook wel dat de rijken hun rijkdom en macht nooit zullen laten wegstemmen, als verkiezingen écht iets konden veranderen waren ze al lang afgeschaft, en stemmen is toestemmen. ik maak me geen illusies.
mijn probleem : niet stemmen is ook toestemmen, en wat biedt je als alternatief?
Verandering komt er door (sociale) strijd, en darin kan een tactische stem een methode zijn, zolang je maar beseft dat het slechts een deel van de strijd is.
om in te pikken op mythe 2 :
ga je in een woongroep van pakweg 10 mensen elke dag opnieuw uitgebreid discussieren over het menu? kookt ieder zijn eigen potje? of maak je dan afspraken over wie er kookt (vaste ploeg of beurtrol of…), wat er wordt gekookt (samen weekmenu bepalen, of de kok van de dag bepaalt, vegetarisch/biologisch/veganistisch), hoe je inkopen en afwas regelt…
ben ook anarchist (denk ik), maar ik wordt soms wel moe van het naieve “ieder doet zijn goesting”, of “alles moet bij consensus”
de vraag is niet of je zondag gaat stemmen of niet, de vraag is wat je in de 4 jaar daarna gaat doen, dag na dag, voor jezelf of met gelijkgezinden…
(en tactisch : ik geloof dat een stem op trotskisten en onafhankelijken op de PVDA+ lijst de deur open zet voor een verdere destalinisatie van de PVDA. Maar da’s mijn idee)
Maar het is géén mythe dat als je niet gaat stemmen het politieke circus wél gewoon verder draait en graait zonder jou, en er toch beslissingen worden genomen boven onze hoofden. Daarom kan je toch beter stemmen voor een partij die toch een zeker percentage van jouw idealen belichaamt en er dus toch een stem uit de onderbuik is vertegenwoordigd.